Zorgorganisatie voor ouderen Laverhof is een van de vele locaties waar Vidacto de methodiek Teamreflectie met succes heeft toegepast. Aan het traject train-de-trainer deed team- en organisatiecoach Monique van Adrichem mee. Ze deelt hier haar ervaringen in het traject, en licht daarmee een tipje van de sluier op wat Teamreflectie voor uw organisatie kan betekenen.
Wat was de situatie in Laverhof vooraf, en dus de aanleiding om met Teamreflectie te starten?
"Wij hebben als Brabantse organisatie heel veel te maken gehad met corona. Veel bewoners zijn eraan overleden. We waren ons bewust van de impact die het had en nog steeds heeft op medewerkers en teams.
"Denk aan verdriet, machteloosheid en ook wel frustraties. Ze maakten een hoop mee: bewoners die overlijden, familie die niet mag langskomen, rouw en afscheid kon niet altijd goed plaatsvinden."
Waarom kozen jullie voor deze methode van Vidacto?
"We kwamen ermee in aanraking, via ons netwerk. En het was het juiste instrument op het juiste moment. Natuurlijk stond de vraag die eerder aan Vidacto was gesteld om deze aanpak te ontwikkelen niet op zich: de verwachting was dat er een nieuwe golf aan zou komen en de vraag was hoe we ervoor gingen zorgen dat medewerkers het vol zouden houden.
"Dus mijn leidinggevende had in haar netwerk kennis gemaakt met deze methode. Ze vroeg me te kijken of het iets voor ons was. Dus ik las de documenten en heb er contact over gehad met Noud van Hecke. Toen ik voorlegde aan de teammanagers of hier misschien behoefte aan was, bleek de belangstelling vrij massaal."
Hoe verliep het traject vervolgens?
"Op een beetje een organische manier werd ik de projectleider, en sloot ik me aan bij het train-de-trainertraject. En in Laverhof zijn we gaan plannen en organiseren, en uiteindelijk hebben we bijna alle teams in Laverhof getraind.
"Er was een aantal teams dat meteen aan Teamreflectie wilde beginnen. En toen het rond ging zingen, volgden andere teams ook. Medewerkerswelzijn, behandelaren en teammanagers, we hebben ze er allemaal in kunnen meenemen."
En hoe ging het dan bij zo'n sessie?
"Vooraf even: er zijn teams die hele woongroepen zijn kwijtgeraakt door corona. Dat is natuurlijk niet niks, hé¨. En niet één keer, maar soms wel twee keer. De psychologen hebben - om het maar zo te noemen - EHBO verleend. Ze hebben de teams die dat nodig hadden snel en adequaat bijgestaan, en daar wil ik ze echt een compliment voor geven.
"In de eerste sessies merkte ik dat mensen het heel erg fijn vonden om elkaar weer te zien en te spreken, ervaringen uit te wisselen en te delen. En als ik ernaar terugkijk, was dat echt de grootste kracht van Teamreflectie."
Waarom?
"Het delen wat stress met hen gedaan heeft, dat is wat de meeste impact heeft gemaakt. Je moet ook een beetje op stoom komen, want het is een methode. Maar voor het delen is heel veel ruimte geweest.
"De Teamreflectie gaat over jóu. En over je collega's. Niet over de bewoners en de familie, degenen die anders altijd belangrijk zijn. En dat was lastig, want sommige mensen vinden het moeilijk om het over zichzelf te hebben."
Hoe was Noud om mee samen te werken?
"Heel harmonieus. Hij kan mensen heel gemakkelijk op hun gemak stellen, en hij gaat heel snel het persoonlijke contact aan. Ook deelde hij wat persoonlijke van zichzelf, en van hoe hij zelf met stress omgaat. En dat maakte het heel toegankelijk."
Wat is het belangrijkste wat je in het traject train-de-trainer hebt opgestoken?
"Ik heb het vaker over stress en het effect ervan. En ik ben bewust geworden van hoe weinig mensen bezig zijn met langdurige stress.
"En ook hoe belangrijk het is de gelegenheid te krijgen om met elkaar te delen. En hoeveel mensen het vervolgens waarderen. We hebben ze ook in de evaluatie gevraagd of er behoefte is voor extra ondersteuning, en er zijn een aantal mensen die daar gebruik van hebben gemaakt. Of dat een gesprek met mij was, of met een psycholoog of een praktijkondersteuner."
De drempel wordt een beetje weggehaald.
"Ja, en de lage drempel is heel fijn, want het gaat niet meteen naar het therapeutische toe. Echt, het buddysysteem vind ik een enorme toegevoegde waarde. Daar zou ik een pleitbezorger voor zijn om dat warm te houden: het buddygesprek.
"Mensen in de zorg hebben het niet snel over zichzelf, ze zijn bezig met 'niet lullen, maar poetsen'. Ze zijn met anderen bezig."
Welk handvat heb je aan de training overgehouden?
"We staan nu vooral veel beter stil bij het herstel van veerkracht. Ik kwam geregeld mensen tegen in de Teamreflectie die zeiden: 'Ik heb helemaal geen stress, ik slaap alleen slecht.' Het is goed om dat thema vast te pakken, vooral langdurige stress. Want stress gaat ook over angst, over de impact ervan op je lijf.
"En het is ook wel heel confronterend. Zolang het goed gaat, gaat het goed, en mensen gaan langdurige stress heel normaal vinden. Zo van: 'Met mij is niks aan de hand, ik heb alleen een kort lontje. Da's wel vaker.' Dat.
"Door het samen te benoemen en te delen, nodigt het mensen ook uit om te zeggen: 'Daar heb ik nooit zo bij stilgestaan, maar eigenlijk is het ook wel zo.'"
Waarom zou je deze methode aanraden?
"Vanwege de kracht en de eenvoud ervan, doordat Teamreflectie over de medewerkers en het team zelf gaat. Niet om het over de ervaringen zelf te hebben, maar wel over de impact die ze hebben op je gezondheid. Het buddysysteem vind ik daar heel krachtig in, en het is gewoon investeren in je menselijke kapitaal. Ik heb veel trainingen gegeven, en ik hoor vaak terug dat mensen het waarderen dat we dit hebben aangeboden."
