Noud van Hecke

: 05 juli 2021

Vidacto Teamreflectie

Teamreflectie

Stress en werkdruk. Medewerkers in de zorg en welzijn krijgen er dagelijks mee te maken, en erover praten is moeilijk. Sterker nog, het is lang niet altijd vanzelfsprekend om zulke druk onderling naar elkaar te uiten. Dat terwijl het juist een positief effect heeft op de samenwerking, en het voorkomt ook ziekteverzuim en uitval. Maar hoe pak je zoiets aan? Daarvoor biedt de methode Teamreflectie uitkomst! Deze aanpak is ontwikkeld in de verpleeghuiszorg, om medewerkers in een zo vroeg mogelijk stadium bij te staan. Dit door onder deskundige begeleiding ervaringen en gevoelens te delen in een safe space. Onder andere wordt er in duo's of drietallen een reeks gesprekken met elkaar gevoerd met veel aandacht voor elkaar. Deze zogeheten buddy-methode is een belangrijk element. De aanpak Teamreflectie is nuttig voor teams in elke zorg- of welzijnsbranche.

Onbesproken emoties

'We bespreken wat het betekent om met stress en dilemma's om te gaan. Ook kijken we teamsgewijs terug wat teamleden hebben meegemaakt in de afgelopen tijd en kijken vooruit om elkaar daarbij te ondersteunen. Daarbij is nadrukkelijk ruimte voor individuele ervaringen. Iedereen heeft ervaringen die hij of zij wil delen', legt coach en arbeids- en organisatiepsycholoog Noud van Hecke uit. 'De rode lijn van deze bijeenkomsten is: praten over emoties waarover in het dagelijkse patroon van het werk niet zo snel wordt gesproken.'

Je gebruikt de kracht van de gezamenlijke teamervaring en verbinding. Daarmee ben je sneller bij de persoonlijke duiding van wat er is gebeurd en van wat het met jou en met anderen doet. Dit herkennen bij jezelf en bij anderen helpt enorm om elkaar in het team te ondersteunen in het ondernemen van de juiste acties om hier effectief mee om te gaan. - Noud van Hecke

Hoe werkt teamreflectie in de praktijk?

Per team zijn er twee bijeenkomsten, met zo'n 2 á 3 maanden ertussen. De eerste keer dat ze bij elkaar komen, krijgen de medewerkers uitleg over wat stress is en wat het met je kan doen. En vooral ook welke concrete acties je kunt nemen om met stress en de daaraan gerelateerde klachten om te gaan. Daarnaast legt de begeleider uit hoe je elkaar in het werk hierbij kunt ondersteunen en gaan de medewerkers met elkaar in gesprek. En ook vooral maken ze afspraken met elkaar om deze aanpak te volgen. De tweede bijeenkomst is vervolgens een terugblik op de tussenliggende periode, en vooral op de buddy-gesprekken. En uiteraard maken de medewerkers in deze gesprekken ook nieuwe afspraken met elkaar over de toekomst.

Zijn er tussentijds signalen dat bepaalde zaken of medewerkers meer aandacht nodig hebben? Dan bieden wij de ruimte voor die extra verdieping en een vangnet voor die personen.

Leren van defensie

Toen de aanpak Teamreflectie werd toegepast op de verpleeghuiszorg, haalden we inspiratie uit de debriefing-aanpak van defensie. In deze tak is stress een veelvoorkomend thema. Na missies, bijvoorbeeld, besteedt defensie altijd aandacht aan de gevolgen die een extreem stressvolle periode heeft. De kern: bewust de tijd nemen om ervaringen te delen, en uitleg krijgen over wat stress met je doet. Dat normaliseert en geeft handvatten om er als team op een goede manier mee om te gaan. En ook de buddy-aanpak vindt hier zijn oorsprong. Naast missies moet je ook denken aan incidenten en rampen. Op zo'n moment biedt uitgebreid praten een uitkomst. Dat helpt voor een veilig samenwerkingsklimaat binnen de organisatie en draagt bij om werknemers duurzaam inzetbaar te houden.

Meer weten? Download onze teamreflectie kit 'Aan de slag met teamreflectie' (.zip-formaat), bekijk de bijbehorende materialen en ga zelf aan de slag.

Noud van Hecke legt uit:

Aanpak teamreflectie in zorg en welzijn

De kern is dat teams onder deskundige begeleiding bewust ruimte creëren om met elkaar de ervaringen te delen. Een belangrijke pijler is de buddy-aanpak...

Wie zijn wij

Noud van Hecke

Coach, trainer en arbeids- en organisatiepsycholoog Noud van Hecke heeft de aanpak Teamreflectie ontwikkeld, in samenwerking met neuroCare Group en Waardigheid en Trots in de regio. Met zijn expertise helpt hij teams bewust ruimte te creëren om ervaringen met elkaar te delen.

Leer meer

Voor wie

'Is Teamreflectie voor ons nuttig?'

Deze aanpak biedt ondersteuning aan allerlei soorten zorgteams, in het bijzonder als zij verantwoordelijk zijn voor langdurige zorg. Denk bijvoorbeeld vooral aan Verpleeg- en Verzorgingshuizen en Thuiszorg (VVT), Gehandicaptenzorg (GHZ) en Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ).

Leer meer

Train de trainer

Train-de-trainer

Aan de slag gaan met Teamreflectie betekent zélf aan de slag gaan. Vidacto zet erop in dat een afdeling aan het einde van een begeleidingstraject deze methode zelfstandig kan toepassen om het personeel om te laten gaan met stress. En een cruciaal onderdeel is daarom het onderdeel train-de-trainer. Oftewel, in de instelling wordt iemand opgeleid om de aanpak Teamreflectie toe te blijven passen.

Leer meer

Teamreflectie helpt

Teamreflectie onder de aandacht

Een overzicht van de keren dat de methode Teamreflectie van Vidacto in de media is verschijnt, op congressen aan bod komt of er op een andere manier aandacht aan is geschonken.
Een zorgmedewerker vertelt

Wie kan er beter vertellen over de voordelen van Teamreflectie dan iemand die er zelf profijt van heeft gehad? Op het tweede Waardigheid en Trots-congres op 22 november in Zwolle kwam een video voorbij van een verzorgende IG, Colinda, die werkzaam is in verpleeghuis Maria Oord. Ze vertelt over haar goede ervaringen met de methode van Vidacto.
Teamreflectie in praktijk: een gesprek bij Laverhof

Zorgorganisatie voor ouderen Laverhof is een van de vele locaties waar Vidacto de methodiek Teamreflectie met succes heeft toegepast. Aan het traject train-de-trainer deed team- en organisatiecoach Monique van Adrichem mee. Ze deelt hier haar ervaringen in het traject, en licht daarmee een tipje van de sluier op wat Teamreflectie voor uw organisatie kan betekenen.
Lesmaterialen

Zelf aan de slag met Teamreflectie? Op deze pagina vind je de belangrijkste materialen om een goed beeld te krijgen wat deze aanpak inhoudt. Zo krijg je als organisatie de houvast die je nodig hebt, volgens het principe train-de-trainer. En neem gerust contact met ons op, als je binnen je organisatie aan de slag wil met Teamreflectie. Wij helpen je graag verder!
De kracht van Bedrijfsopvangsteams

In het ideale geval is nazorg bij extreem stressvolle situaties snel toegankelijk en laagdrempelig. En de beste personen om die steun in een eerste fase te geven, zijn de mensen die precies weten wat er speelt. Oftewel, je eigen collega’s.
Defensie en brandweer: wat kunnen we hiervan leren?

Toen coach Noud van Hecke voor de eerste pilot aan de slag ging met deze nieuwe aanpak voor zorgteams, wist hij waar hij inspiratie vandaan moest halen. Allereerst defensie. Voor het personeel was daar namelijk al langer een structuur, om nazorg te geven na hevige operaties en incidenten. En ook de brandweer heeft vergelijkbare instrumenten, waar veel van te leren valt.
Stress onder extreme omstandigheden

Als de coronapandemie iets heeft laten zien aan zorgteams, is het wat extreme omstandigheden aan extra werkdruk met zich meebrengen. En als gevolg daarvan welke effecten die druk heeft op het zorgpersoneel zelf, of zoals premier Mark Rutte de beroepsgroep noemde: 'onze frontlinie'. De opgedane ervaringen maken één ding duidelijk: wegschuiven is geen optie.
De evaluatie van gebruikers en waarderingen.

Dat de methode Teamreflectie waardevol is voor de verschillende instellingen die het al toepasen, blijkt wel uit de verschillende reacties die Vidacto heeft gekregen bij de evaluaties achteraf. Op deze pagina presenteren we een greep uit de feedback op het traject dat we met verschillende zorginstellingen hebben doorlopen. Het is een resultaat waar we bijzonder trots op durven te zijn!